Waarom Syrië en Oekraïne op elkaar lijken: een kijkje in Poetins oorlogsdraaiboek

Het valt niet te ontkennen dat er overeenkomsten zijn tussen het Oekraïense en het Syrische conflict. Ook al is de aanleiding tot de oorlogen verschillend, het draaiboek van Vladimir Poetin lijkt steeds dezelfde te zijn. Ook de tactieken lijken sterk op elkaar, van willekeurige, roekeloze bombardementen tot het gericht treffen van civiele infrastructuren.

Al Jazeera schreef over het onderwerp en sprak erover met Mohammad al-Shebli, een woordvoerder van de Syrische Burgerbescherming, of Witte Helmen, een door vrijwilligers opgezette zoek-en-reddingsgroep. "In Oekraïne herhaalt zich een identiek scenario, precies zoals het in Syrië gebeurde", zei Mohammad al-Shebli, die het land betitelde als Poetins "speeltuin."

Mohammad zei verder: "Alles wat burgers leven en duurzaamheid biedt, is een doelwit voor Russische aanvallen."

President Poetin en zijn generaals hebben zowel in Syrië als in Oekraïne ongenuanceerd de luchtmacht ingezet, met massale burgerslachtoffers tot gevolg.

Hoewel Rusland ontkent dat het in de "militaire operatie" in zowel Syrië als Oekraïne burgers tot doelwit maakte, zijn er ziekenhuizen, scholen en woonwijken bestookt.

Het ziet er niet naar uit dat het binnenkort beter zal worden voor de burgers in Oekraïne, vooral omdat Poetin onlangs generaal Aleksandr Dvornikov, alias de 'Slager van Syrië,' tot zijn grondcommandant in Oekraïne heeft benoemd.

De doden of gewonden in Poetins oorlogen zijn, vaker wel dan niet, vrouwen en kinderen, bejaarden, en gehandicapten. Mensen die gezien hun status geen doelwit zouden mogen zijn en die volgens de internationale mensenrechtenwetgeving moeten worden beschermd.

Human Rights Watch veroordeelde op 3 maart een Russische aanval op een Oekraïens ziekenhuis en verschillende woningen en winkels.

Op 9 maart verklaarde Amnesty International dat een onderzoek had uitgewezen dat een Russische luchtaanval met minstens acht ongeleide luchtbommen tientallen burgers had gedood in de plaats Tsjernihiv in het noorden van Oekraïne. De organisatie beschouwt deze aanval als een oorlogsmisdaad.

Gegevens die de Verenigde Naties verzamelden geven aan dat er minimaal 691 burgers, waarvan 48 kinderen, gedood zijn sinds Rusland zijn oorlog tegen Oekraïne begon. Tegelijkertijd erkent de organisatie dat de werkelijke aantallen waarschijnlijk veel hoger liggen.

Diana Semaan, die voor Amnesty International onderzoek doet naar Syrië, zei tegen Al Jazeera: "De Russische strijdkrachten hebben in Syrië gebruik gemaakt van ongeleide bommen in dichtbevolkte gebieden en van clusterbommen die van nature willekeurig zijn. Deze zelfde tactieken zijn ook in Oekraïne gebruikt."

Poetin lijkt zich niet druk te maken over deze beschuldigingen. De Russische president heeft de meest meedogenloze dictators geholpen. Poetin hielp de Syrische president Bashar al-Assad oorlog te voeren tegen zijn eigen volk.

Met de steun van Poetin en het Russische leger vergaste Assad zijn burgers met chemicaliën, zette hij kinderen gevangen, martelde hij duizenden mensen, hongerde hij hele steden uit via belegeringen en stuurde miljoenen vluchtelingen het land uit.

Tijdens de belegering van Aleppo in 2016 schoot Poetin te hulp door er Russische oorlogsvliegtuigen op af te sturen, die systematisch mikten op ziekenhuizen en de Witte Helmen.

Meer dan 440 burgers stierven tijdens de belegering van Aleppo, onder wie pasgeboren baby's, dokters, studenten en minimaal 90 kinderen. Het zijn acties die onmiskenbaar onder oorlogsmisdaden vallen.

Poetins aandacht gaat al enige tijd uit naar Oekraïne. Sinds zijn invasie van het land eind februari begon, is het duidelijk dat hij dezelfde strategieën gebruikt als in Syrië, ondanks de felle ontkenning door het Kremlin dat er oorlogsmisdaden worden gepleegd en burgers het doelwit zijn.

Afgebeeld: een massagraf achter een kerk in Boetsja, Oekraïne.

Vladimir Poetin gebruikt een terreurcampagne om de vechtlust van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en ook het Oekraïense volk uit te putten. Dankzij de strategie van Poetin is Rusland ook bezig Oekraïne van burgers te ontdoen, waardoor ze gedwongen worden te vluchten.

Volgens de VN hebben de acties van Poetin meer dan 12 miljoen Oekraïners uit hun huizen verdreven: 5 miljoen zijn naar het buitenland gevlucht, en meer dan 7 miljoen mensen zijn binnen Oekraïne op de vlucht geslagen.

Het enorme aantal vluchtelingen is nog een overeenkomst tussen de conflicten in Oekraïne en Syrië. Miljoenen vluchtelingen verlieten Syrië tijdens de oorlog en vluchtten naar andere landen op zoek naar veiligheid.

Een andere overeenkomst tussen de oorlog in Oekraïne en Syrië is, volgens Ruslan Trad, een politieke analist die met Al Jazeera sprak, "het patroon waarbij belegeringen worden ingezet en korte 'humanitaire corridors' worden gecreëerd om de bevolking te verdrijven."

Ruslan Trad vertelde Al Jazeera dat de Russen de gebruikte tactiek van belegeren en evacueren hebben opgepikt in Syrië. "De duidelijkste voorbeelden zijn in de belegering van Aleppo en Oost-Ghouta", zei Trad. "Het Russische leger gaf in deze gebieden advies aan de strijdkrachten van al-Assad en maakte ook notities over de effectiviteit ervan."

Een andere tactiek van Poetin die hij ook in Syrië gebruikte is die van desinformatie over oorlogsmisdaden en burgerslachtoffers. The Guardian berichtte dat "Rusland tot nu toe niet heeft toegegeven ook maar één burger in Syrië gedood te hebben en geen enkel bekend mechanisme heeft om de gevolgen van zijn acties onder de burgers te meten."

Sinds de Russische aanval op Oekraïne in februari klinkt de pro-Russische propaganda in Poetins thuisland moediger dan ooit. Zelfs de speciale "militaire operatie" een oorlog noemen is in Rusland een misdaad geworden. Daarnaast houdt Poetin vol dat Oekraïne een nazistaat is.

Ook in Syrië gebruikte Rusland desinformatie, met misschien wel het bekendste voorbeeld de succesvolle desinformatiecampagnes tegen de burgerreddingsgroep de Witte Helmen.

De Witte Helmen verwierven internationale bekendheid door het delen van video's van hun reddingen van burgers na de Russische bombardementen. Het Kremlin wist velen er echter van te overtuigen dat de video's in scène waren gezet.

Toen de oorlog in Oekraïne begon, voorspelden sommige deskundigen dat Poetin niet dezelfde wrede tactieken van Syrië op Oekraïne zou toepassen. Rusland en Oekraïne hadden immers nauwe banden. Tot nu toe lijkt het er echter op dat de Russische president er geen probleem mee heeft oorlogsmisdaden te begaan tegen veel van de vrienden en familie van zijn landgenoten.