De atoombommen op Hiroshima en Nagasaki

Bijna 80 jaar zijn verstreken sinds de Amerikaanse strijdkrachten in de laatste stadia van de Tweede Wereldoorlog de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki wierpen. Het gebeurde op 6 en 9 augustus 1945. Toch blijft onze angst voor de atoombom bestaan. De beelden van na het bombardement op de twee Japanse steden zijn zo schokkend dat ze in je geheugen blijven gegrift.

De lijst met vreselijke gevolgen is lang... Het risico op kwaadaardige tumoren is groter, er is enorme milieuschade, en verder zijn er chronische stralingsziekte en psychische shocks.

In het puin van Hiroshima werd een klok gevonden, die tot stilstand kwam op het moment van de explosie.

Ook hier is een triest gevolg van het bloedbad van Hiroshima. Op de plaats waar eerder een mens zich bevond, was na de explosie enkel een schaduw zichtbaar.

Het effect dat ontstaat door de inwerking van lichtstraling op een lichaam tijdens een kernexplosie staat bekend als de 'Hiroshima-schaduw' of 'stralingsschaduw'.

Als gevolg van de explosie stierven op slag 80 duizend mensen, maar na enige tijd kwamen er een enorm aantal sterfgevallen door kanker en andere stralingsgerelateerde ziekten bij. Volgens verschillende schattingen stierven tussen de 130.000 en 226.000 mensen door het bombardement, voornamelijk burgers.

De overlevenden van de atoomexplosies worden 'hibakusha' genoemd (vertaald uit het Japans: 'hi' voor 'lijden', 'baku' voor 'bom' en 'sha' voor 'mens'). Op de foto zie je een slachtoffer van een explosie in een geïmproviseerd ziekenhuis in een bank in Hiroshima.

Wie de sterfgevallen meerekent door radioactieve besmetting van kinderen die geboren werden bij moeders die aan de explosies blootgesteld waren, kan zeggen dat de bommen tot op de dag van vandaag slachtoffers eisen. In 2013 werd het dodental in de jaren na de bombardementen geschat op ongeveer 450.000: 286.818 in Hiroshima en 162.083 in Nagasaki.

Kinderen in 1948 dragen maskers om zich te beschermen tegen de radioactieve besmetting in de stad Hiroshima.

Een scène uit de film over Hiroshima uit 1952, gefinancierd door de Japanse Lerarenbond, waarin de verwoesting door de atoombom wordt gedocumenteerd.

Hierboven zien we verbrande bomen die zich 860 meter van het epicentrum van de ontploffing in Hiroshima bevinden. De foto hieronder toont dezelfde bomen op 26 mei 2016.

Het Vredesmonument van Hiroshima, het voormalige gebouw van de Kamer van Koophandel en Nijverheid, was een van de weinige bouwwerken die niet helemaal door de bom verwoest werden. Ter nagedachtenis aan de gruwelijke gebeurtenis werd het in 1996 deel van het Unesco-werelderfgoed.

Tegenwoordig ligt op de plaats naast de Atoombomkoepel het Vredesherdenkingspark van Hiroshima dat door miljoenen mensen uit de hele wereld wordt bezocht.

Op de foto overhandigt Setsuko Thurlow, winnares van de Nobelprijs voor de Vrede 2017 voor haar werk in de Internationale Campagne tot Afschaffing van Kernwapens aan paus Franciscus een lantaarn met daarin een vlam van de Hiroshima-explosie. De foto werd genomen op 20 maart 2019 op het Sint-Pietersplein in het Vaticaan.

De bom op Hiroshima werd neergelaten door kolonel Paul Tibbets vanuit een B-29-bommenwerper, die door de piloot 'Enola Gay' genoemd werd naar zijn moeder. Tibbets stierf in 2007 op 92-jarige leeftijd.

Tibbets heeft er nooit spijt van gehad, en jaren later, in 2005, zei hij tegen het Asia-Pacific Journal: "Als iemand me in dezelfde situatie zou plaatsen, zou ik het zo weer doen".

Zo zag de atoombom met de bijnaam 'Little Boy' eruit die op 6 augustus 1945 op Hiroshima werd gegooid.

Charles Sweeney, commandant van de B-29 Bockscar-bommenwerper, liet de bom op de stad Nagasaki vallen. Hij was toen 25 jaar oud. Het was de eerste bom die hij ooit liet vallen.

Op 9 augustus 1945 werd de plutoniumbom met de bijnaam 'Fat Man' op een andere Japanse stad gegooid: Nagasaki.

Slechts weinigen weten dat de bom bedoeld was voor de stad Kokura. De slechte weersomstandigheden maakten dit onmogelijk en daarom werd de bom op Nagasaki geworpen. Charles Sweeney hield lezingen voor hogescholen en universiteiten over zijn rol bij het laten vallen van de bom. Hij stierf in 2004 op 84-jarige leeftijd in het ziekenhuis van Boston. De foto toont zijn begrafenis met volledige militaire eer.

Obama was de eerste zittende president van de VS die Hiroshima bezocht in 2016. Hij zei dat de wereld moet voorkomen dat een dergelijke catastrofe nog eens gebeurt en riep op tot de afschaffing van kernwapens.

In 1950 werd het Vredesmuseum van Hiroshima geopend om de wereld voor te lichten over de verschrikkelijke tragedie en gevolgen van nucleaire straling.

In het park kun je het monument voor de slachtoffers van de atoombom bezoeken, het Vredesmuseum van Hiroshima, de Atoombomkoepel, het Vredesmonument voor kinderen, de Nationale Vredesherdenkingshal voor de slachtoffers van de atoombom en andere gedenktekens in de omgeving van het park.

Een van de verhalen over de slachtoffers van Hiroshima is dat van een klein meisje, Sadako Sasaki, dat een paar jaar later als gevolg van de bom stierf. Tot het einde toe geloofde Sadako in de legende van de duizend papieren kraanvogels die zelfs een ernstig zieke kunnen genezen. Maar er kwam geen genezing.

Sadako knutselde in het ziekenhuis papieren kraanvogels in de hoop dat ze haar wens zouden vervullen. De papieren kraanvogels waren haar laatste hoop op genezing, maar ze stierf. De mensen waren verbaasd over haar wil om te leven en eindeloze hoop. Daarom werd haar naam, net als de papieren kraanvogel zelf, een symbool van de vredesbeweging en een voortdurende herinnering aan de verschrikkelijke gevolgen van een atoombom.

Ondanks de gigantische schade en verschrikking die de atoombombardementen op Hiroshima en Nagasaki veroorzaakten, zijn beide steden herbouwd, hebben ze zich weer tot leven geworsteld en zijn begonnen aan een nieuw leven. Wie beide steden bezocht heeft, zal vertrekken met een gevoel van verwondering over hoe dit heeft kunnen gebeuren, en met een gevoel van diep respect voor de generaties bewoners van deze steden.