Waarom kunnen zoveel tennisfans Djokovic niet uitstaan?

Novak Djokovic heeft tijdens de laatste editie van de Australian Open opnieuw voor controverse gezorgd op de baan. Na het verliezen van de tiebreak in de eerste set van de halve finale tegen de Duitser Alexander Zverev, besloot hij zich terug te trekken en verliet hij de baan onder luid boegeroep van het aanwezige publiek.

Na een toernooi waarin hij opnieuw het middelpunt was van harde kritiek vanwege zijn confrontaties met verschillende fans, zijn onbeleefde gedrag tegenover een interviewer en beschuldigingen dat hij in 2022 in Melbourne zou zijn vergiftigd, bracht Djokovic de irritatie tot een hoogtepunt door zijn besluit om Zverev en het publiek in de steek te laten.

De reden die Novak Djokovic gaf voor het verlaten van de baan in Melbourne was dat hij niet verder kon spelen vanwege een spierscheur die hem ondraaglijke pijn bezorgde aan het einde van de eerste set. "Het was te veel om op dat moment mee om te gaan. Een ongelukkig einde, maar ik heb het geprobeerd", verklaarde hij na de wedstrijd.

De Duitse speler sprong in de bres voor zijn tegenstander en sprak het publiek streng toe: "Het eerste wat ik wil zeggen is: alsjeblieft, mensen, joel een speler niet uit als hij geblesseerd de baan verlaat. Ik weet dat iedereen een kaartje heeft gekocht en een spannende vijfsetter wilde zien. Maar jullie moeten begrijpen dat Novak Djokovic de afgelopen 20 jaar zijn hele leven aan deze sport heeft gewijd".

Djokovic raakte geblesseerd aan het einde van de eerste set van zijn kwartfinale tegen Carlos Alcaraz. Hij verliet de baan om in de kleedkamer behandeld te worden en keerde vervolgens terug om de wedstrijd te hervatten. Uiteindelijk versloeg hij de Spanjaard, die hem daarna verweet te hebben gefingeerd en beschuldigde van het gebruik van een "oneerlijke tactiek".

Dit is slechts het zoveelste hoofdstuk in de haat-liefdeverhouding die Nole al zijn hele carrière heeft met tennisfans. Maar waarom roept de Servische ster bij zoveel mensen zulke sterke antipathie op?

De Amerikaanse tennisser Andy Roddick, een van Djokovic' grote rivalen, vergeleek hem in de podcast 'Served with Andy Roddick' met zijn twee andere grote generatiegenoten, Rafa Nadal en Roger Federer. Volgens Roddick is Djokovic van het trio duidelijk de minst geliefde bij het publiek.

"Ik heb het gevoel dat Novak Djokovic de man is die de Beatles uit elkaar haalde, hij is als de Yoko Ono van het tennis (...) Hij is de man die we niet wilden, die we niet nodig hadden. We hadden de rivaliteit, we hadden de linkshandige en de rechtshandige", zei Roddick over zijn doorbraak in de tenniswereld.

"Plotseling verscheen deze cyborg, maar ook iemand die met veel emotie speelt en zegt: 'Ik ben compleet. Je kunt niet tegen me op, je kunt niet om me heen, ik ga de klappen van deze jongens opvangen'. Het was vreemd. Het was bijna alsof de conventionele fan die zich niet op het tennis concentreert een beetje boos op hem was", voegde hij eraan toe.

Roddicks woorden liggen niet ver verwijderd van een overduidelijke realiteit: vanaf het moment dat Djokovic op het hoogste niveau begon te presteren en zich naast Nadal en Federer wist te plaatsen, droeg hij het stempel van de derde man. Hij werd gezien als een indringer in de perfecte rivaliteit tussen de Spanjaard en de Zwitser.

In dezelfde lijn sprak de Fransman Jo-Wilfried Tsonga in een interview met 'Génération Do It Yourself'. Hij stelde dat Djokovic gehaat wordt "omdat ik denk dat er een periode was waarin hij niet zichzelf wilde zijn. Hij probeerde Roger Federer of Rafael Nadal te zijn. Misschien had hij gewoon vanaf het begin zichzelf moeten blijven".

Hij voegde eraan toe: "Hij doet geen dingen om gewaardeerd te worden, hij doet dingen omdat hij ze op die manier wil doen. We winnen veel door onszelf te zijn. Hij wilde even uit dat krijgerimago stappen dat hij heeft, hij heeft verschillende dingen meegemaakt in zijn jeugd, dus hij is echt een krijger! Dat had hij vanaf het begin moeten accepteren. Dan was hij meer gewaardeerd!"

De tijd heeft Novak Djokovic gelijk gegeven: hij is de beste van de 'Big Three' geworden, zoals blijkt uit zijn 24 Grand Slams, zijn 428 weken aan de top, zijn 40 Masters 1000's en zijn zeven Masters Cups. Toch heeft hij nooit de harten van het publiek weten te winnen, zoals blijkt uit de aanhoudende afkeer die hij toernooi na toernooi ervaart.

Een perfect voorbeeld hiervan speelde zich af tijdens Wimbledon in juli 2024. Na zijn overwinning in de achtste finale tegen Holger Rune, stond Djokovic op Centre Court voor 15.000 toeschouwers. Hij imiteerde het boegeroep van het publiek en zei: "Voor iedereen die me respecteerde: goede nacht. En voor wie dat niet deed: goeeeeeeede nacht!"

Dit zijn slechts een paar recente voorbeelden van de algemene haat die tegen hem bestaat en die elk jaar toeneemt door het enorme karakter van de Serviër, zijn aangeboren vermogen om niet te zwijgen bij kritiek en zijn gebruikelijke uitbarstingen op het veld.

Wanneer het goed met hem gaat op de baan, is hij radicaal anders dan wanneer het slecht met hem gaat. Dan heeft hij de neiging om te ontploffen en allerlei trucjes te zoeken om zijn tegenstanders uit de wedstrijd te krijgen: protesten, boze gebaren, provocaties, rackets breken... of waar hij in Australië om is bekritiseerd: blessures overdrijven en om hulp vragen om het speltempo te stoppen of te vertragen.

Met zijn provocerende gebaren weet Djokovic niet alleen rivalen, maar ook het publiek tegen zich in het harnas te jagen. Voeg daar zijn neiging tot controverse aan toe, en je krijgt situaties zoals tijdens de Australian Open van 2022, waar zijn weigering om zich te laten vaccineren tegen COVID-19 leidde tot een schandaal, diskwalificatie en een directe uitzetting uit Australië.

Tijdens de Olympische Spelen van Parijs 2024 veroorzaakte hij ook ophef, door na elke wedstrijd een Hilandar-kruis van de orthodoxe kerk te tonen. Dit teken van zijn diepe religiositeit gebruikte hij als protestsymbool tegen de openingsceremonie van het evenement, die zeer werd bekritiseerd door de meest conservatieve en religieuze sectoren.

In de loop der jaren heeft Djokovic zonder succes geprobeerd zijn imago bij de fans te verbeteren met talloze gebaren en knipogen op en buiten het veld, altijd bereid om met ze op de foto te gaan en handtekeningen uit te delen. Ook hield hij tentoonstellingen en deed hij veel humanitair werk, maar niets van dit alles heeft hem geholpen om zich geliefd te maken in de tenniswereld.

Bij zijn rivalen ligt het anders: binnen het internationale tenniscircuit wordt Djokovic juist hoog gewaardeerd. Dit bleek al meerdere keren, bijvoorbeeld toen spelers zoals John Isner, Nick Kyrgios en John Millman hem verdedigden tijdens de controverse rond de vaccins, of recentelijk Alexander Zverev na zijn laatste en controversiële wedstrijd.

Het ziet er niet naar uit dat Djokovic nu, op zijn 37e, zijn sterke persoonlijkheid zal veranderen of zijn relatie zal verbeteren met een publiek waar hij nooit echt een band mee heeft gehad. Deels omdat hij tussen twee idolen uiteindelijk als de beste uit de bus kwam en aan de andere kant vanwege zijn perfecte en elegante arrogantie. In 2023 zei hij het al tijdens Roland Garros toen hij Kobe Bryant parafraseerde: "Niemand haat de goeden, ze haten de groten".