Versailles: de geschiedenis van het decadente paleis in foto's

Voordat het het majestueuze kasteel werd dat we vandaag kennen, was het paleis van Versailles een bescheiden jachthuis, gebouwd in steen en baksteen. Het was Lodewijk XIII (1601-1643) die in 1623, toen hij koning van Frankrijk was, opdracht tot de bouw gaf. Hij wilde een kasteel om te kunnen ontsnappen aan de drukte en in alle rust te kunnen jagen in de uitgestrekte wildrijke gebieden van Versailles.

In 1662, twintig jaar voordat koning Lodewijk XIV (1638 - 1715) besloot dat het paleis de officiële residentie zou worden, besloot hij een menagerie op te richten op het landgoed van Versailles. Destijds was het alleen een recreatieverblijf voor vakanties. Toen de menagerie in 1668 klaar was, ontving de koning verschillende diplomatieke geschenken, zoals een olifant van de koning van Portugal en katachtigen van Arabische prinsen. Deze koninklijke menagerie is de voorloper van de dierentuinen die we nu kennen.

Tijdens het bewind van Lodewijk XIV werden er op het Paleis van Versailles een groot aantal evenementen georganiseerd. Ballen, concerten, toneelstukken, opera's, lichtshows... Alles werd in het werk gesteld om de koning en zijn hofhouding te vermaken.

Elke ochtend bezochten veel mensen het vertrek van de koning. Nadat zijn eerste bediende hem had gewekt en zijn dokter hem had onderzocht, kwamen verschillende favoriete bedienden naar de kamer van de vorst. De officieren kwamen op hun beurt binnen om de koning aan te kleden. Daarna was het tijd voor het onbijt. Elke dag kwamen er honderd mensen om deze ceremonie tot een succes te maken.

Aan het naar bed gaan van de koning bood was ook een ceremonie verbonden. Er wordt echter gezegd dat Lodewijk XIV tussen 23.30 uur en middernacht zou opstaan om naar zijn minnares te gaan. Zijn eerste bediende vergezelde hem altijd; hij droeg zijn zwaard bij zich, maar ook zijn po (het draagbare toilet).

Voordat Lodewijk XV besloot om 'Engelse toiletten' te installeren in de privé-vertrekken van het Paleis van Versailles, had iedereen die er woonde een kamerpot van zilver. Echte luxe!

In de tijd van Lodewijk XIV had iedereen, met uitzondering van begeleiders, het recht om het paleis van Versailles en de bijbehorende tuinen te bezoeken. De enige voorwaarde om binnen te komen was dat je goed gekleed was. Reizigers uit heel Frankrijk kwamen naar Versailles om de pracht en praal van de plek te ontdekken. Er was echter één belangrijke regel: niemand mocht het pad van de vorst kruisen!

De afstand tussen de keukens en de eetzalen was zo groot dat de gerechten van Lodewijk XIV hem vaak koud werden opgediend. Om dit probleem op te lossen bouwde Lodewijk XV (1710 - 1774) keukens in zijn privévertrekken.

In die tijd werd warme chocolademelk beschouwd als een exotisch drankje. Deze drank op basis van cacao was de favoriete drank van Lodewijk XV. Het hele hof in Versailles dronk het. Het werd ook geserveerd aan de minnaressen van de koning, omdat men geloofde dat chocolade lustopwekkende eigenschappen had.

Omdat koningin Marie Antoinette verlangde naar een rustig leven, gaf ze in 1782 opdracht tot de bouw van een dorp, gelegen in het park van het kasteel. Het had een volledig natuurlijke decoratie, geïnspireerd door de geschriften van Rousseau. Om aan de beperkingen van Versailles te ontsnappen, zocht ze daar haar toevlucht. Het gehucht herbergde wijngaarden, boomgaarden, moestuinen en dieren, en werd beheerd door een boer die door de koningin was aangesteld.

Zie ook: Het decadente leven van Marie Antoinette verbeeld in films en series

In haar appartementen had Marie-Antoinette een achterdeur in het wandtapijt waardoor ze naar binnen en naar buiten ging. Haar man, Lodewijk XVI (1754-1793), deed hetzelfde. Het was in feite door deze deur dat Marie-Antoinette kon ontsnappen aan de relschoppers van de Franse Revolutie toen ze het kasteel binnenvielen op 6 oktober 1789.

De tuinen van Versailles hebben 55 fonteinen van verschillende afmetingen. Om de verschillende waterpunten te bevoorraden, moesten ingenieurs creatief zijn. In 1681 bouwde een meester-timmerman en monteur uit Luik de Marly-machine, een enorm apparaat om water uit de rivier de Seine te pompen, maar het was niet genoeg om al het water voor de tuinen te leveren. Toen de koning een wandeling maakte, werden er pogingen gedaan om ervoor te zorgen dat de fonteinen die hij passeerde aan waren, ook al waren andere dat niet. Dit om hem de illusie te geven dat alles perfect werkte.

De Spiegelzaal, een belangrijke kamer van het Paleis van Versailles, werd tussen 1678 en 1684 gebouwd door de Franse architect Jules Hardouin-Mansar. Het doel van de zaal was indruk te maken op de bezoekers en de macht van Lodewijk XIV te illustreren. De galerij is bedekt met 357 spiegels, allemaal gemaakt van uitzonderlijke kwaliteit door Venetiaanse ambachtslieden en is 73 meter lang.

Ondanks al het geld en de tijd die in dit paleis werd geïnvesteerd, was Versailles slechts 107 jaar het centrum van de Franse macht. Alleen Lodewijk XIV, Lodewijk XV en Lodewijk XVI woonden er achtereenvolgens tussen 1682 en 1789. Tijdens de Franse Revolutie moest de koninklijke familie hun hoofdverblijf ontvluchten.

Terwijl het leven in het Paleis van Versailles gelijkstond aan leven in luxe en weelde, leefden velen aan de andere kant van de koninklijke poort in armoede. Deze vergulde poort werd vernietigd tijdens de Franse Revolutie. Pas in 2008 werd het in zijn oorspronkelijke staat hersteld, met 100.000 gouden bladeren erop.

Na de revolutionaire periode vonden er belangrijke diplomatieke bijeenkomsten plaats in het Paleis van Versailles. Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog werd op 28 juni 1919 in de Spiegelzaal het vredesakkoord tussen Duitsland en de geallieerden ondertekend.