Ondersteboven vlag: een ernstig symbool in Nederland en de VS
Het Nederlandse platteland hangt al een aantal jaren vol met ondersteboven vlaggen. Boeren gebruiken dit symbool om te laten zien dat ze het niet eens zijn met overheidsbeleid om stikstofuitstoot terug te brengen. Ook brengen ze de ondersteboven vlag naar Den Haag op Prinsjesdag, zoals je op deze foto ziet.
Het zijn niet alleen Nederlandse boeren die de vlag ondersteboven hangen om hun ongenoegen te uiten. Het gebaar wordt ook gemaakt door Amerikanen met hun vlag als ze ergens boos over zijn.
De laatste tijd zijn het vooral Trump-aanhangers die de vlag van hun land ondersteboven hangen. Het is onderdeel van een lange traditie, al is de betekenis in de loop der jaren veranderd.
Zoals The New York Times meldt, was het ondersteboven hangen van de vlag een methode die op schepen werd gebruikt om te waarschuwen dat ze te kampen hadden met zeer ernstige problemen, zoals brand, een zinkend schip, enz.
In de loop der jaren werd dit alarmsignaal overgenomen als een symbool van protest: een manier om het verval van de Verenigde Staten aan te kaarten.
De omgekeerde vlag is gebruikt bij demonstraties voor burgerrechten, tegen oorlog of, zoals in de afbeelding, bij protesten tegen de acties van de overheid toen orkaan Katrina New Orleans in 2005 verwoestte.
Vandaag de dag zijn degenen die de omgekeerde vlag gebruiken (bij protesten of in hun tuin) Trump-aanhangers die suggereren dat Joe Biden de verkiezingen van 2020 heeft gewonnen door vals te spelen.
De New York Times onthulde in mei 2024 dat Samuel Alito, een invloedrijke conservatieve rechter aan het hooggerechtshof, thuis een omgekeerde Amerikaanse vlag in zijn tuin had hangen. Dat is heel opmerkelijk, want rechters mogen geen politieke voorkeuren uiten.
De rechter aan het hooggerechtshof zei tegen The New York Times: "Deze vlag was opgehangen door mevrouw Alito als reactie op aanstootgevende en persoonlijk beledigende taal door een buurman op tuinborden", schreef hij aan de krant, verwijzend naar zijn vrouw, Martha-Ann Alito.
Het merkwaardige is dat er beelden als deze te vinden zijn, waarin demonstranten de vlag van de Verenigde Staten ondersteboven hangen in een protest tegen Trump. Het komt dus aan beide extremen van het politieke landschap voor.
In de Verenigde Staten (net als in veel andere landen) is de vlag iets bijna heiligs. Juist daarom wordt het ondersteboven hangen van de vlag opgevat als een element van protest.
Maar of hij nu wordt gebruikt om tegen de oorlog of discriminatie te protesteren, door Trump-aanhangers in de VS, of door boze boeren in Europa: de boodschap die de ondersteboven vlag uitzendt is keihard. Men probeert hiermee aan te geven dat het land in ernstig gevaar is, in een staat van chaos, op een kritiek moment.