Trump en Poetin: een blik op hun lange vriendschap

Op 21 februari verklaarde Vladimir Poetin twee regio's van Oekraïne "onafhankelijk" en viel hij het buurland binnen om de vrede daar te "beschermen." De wereld protesteerde tegen deze schending van de Oekraïense soevereiniteit, maar Donald Trump zat tv te kijken en zei tegen zichzelf: "Dit is geniaal."

Hij vertelde het de volgende dag aan het radioprogramma Clay & Buck: "Ik ging gisteren naar binnen en er was een tv-scherm, ik wist niet wat ik zag, en ik zei: 'Dit is geniaal'. Poetin heeft een groot deel van Oekraïne onafhankelijk verklaard. O dat is prachtig."

De transcriptie van de podcast voegt eraan toe dat hij een "sarcastische" toon in zijn stem had toen hij het zei, waarmee men suggereerde dat hij de invasie niet écht "geweldig" vond. Toch was hij wel degelijk van mening dat Poetins acties "geniaal" waren, en voegde hij er de verklaring aan toe dat het voor Poetin een "slimme" zaak was om een land aan te vallen en het een 'vredesmissie' te noemen. "Dit is een man die heel snugger is," zei hij.

Op de Conservative Political Action Conference (CPAC) in Orlando (Florida) herhaalde Trump op 26 februari zijn controversiële uitspraken over Poetin die "snugger" zou zijn. Hij zei: "Het probleem is niet dat Poetin slim is, wat hij natuurlijk wel is. Nee, het echte probleem is dat onze leiders dom zijn."

De bewondering van Trump voor de Russische president Vladimir Poetin spreekt al jaren boekdelen. Zijn uitspraken over de aanval op Oekraïne sluiten aan bij zijn verering van Poetins autocratische regeringsstijl, diens toegang tot grote rijkdom, zijn netwerk van oligarchen, en zijn geopolitieke spierballenvertoon.

Trump zegt goed bevriend te zijn met Vladimir Poetin. "Ik ken hem heel goed. Heel, heel goed," zei hij tegen Clay & Buck. Laten we eens kijken naar de tekenen die het duidelijkst wijzen op Trumps bewondering voor de Russische autocratische leider, zowel voor als tijdens zijn presidentschap.

In de ene termijn dat Donald Trump president van de V.S. was, ontmoette hij Vladimir Poetin minstens zes keer persoonlijk. Ze voerden ook talloze telefoongesprekken.

Hoewel dit normaal is voor een zittende president, signaleerden de Washington Post en de New York Times dat Trump tijdens die gesprekken de diplomatieke richtlijnen en de geheimzinnigheid eromheen volledig aan zijn laars lapte. Sommige van de dingen die Poetin en Trump bespraken zijn bekend bij het publiek, zoals het hoort, maar andere gesprekken zijn tot op de dag van vandaag geheim gehouden.

De Washington Post stelt dat Trump bij zijn ontmoetingen met Poetin assistenten en verslaggevers uit de kamer heeft gezet. De New York Times vult het aan met de informatie dat hij "na [de eerste ontmoeting in 2017] ook de aantekeningen van zijn tolk in beslag nam en hem opdroeg aan niemand bekend te maken wat hij had gehoord."

"Later die avond, tijdens een diner, nam Trump plaats op een stoel naast Poetin om te babbelen zonder dat er Amerikaanse getuigen bij waren," voegde The New York Times eraan toe. Tijdens een eerdere gelegenheid kreeg de Financial Times lucht van een soortgelijk, ongecontroleerd gesprek tussen Poetin, Trump en hun echtgenotes in het operagebouw van Buenos Aires. Volgens een niet bij naam genoemde Russische functionaris spraken ze over verschillende onderwerpen, waaronder Oekraïne en Syrië.

Tijdens openbare verschijningen was president Trump altijd erg vriendelijk tegen zijn Russische collega. Hij vertrouwde hem volledig toen Poetin zei dat zijn land niets te maken had met buitenlandse inmenging in de verkiezingen van 2016. Hij prees Poetin ook regelmatig, bijvoorbeeld voor Ruslands organisatie van het WK 2018 of zijn militaire strategieën in Syrië en het Midden-Oosten.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky had een andere ervaring. Trump ontzegde hem lange tijd een ontmoeting in het Witte Huis. Ook hield hij militaire hulp aan Oekraïne tegen, zelfs toen die al door het Congres was goedgekeurd.

Rond de tijd dat Zelensky president werd, ontsloeg Trump de Amerikaanse ambassadeur voor Oekraïne, Marie Yovanovitch, waardoor het voor de twee landen moeilijker werd hun relatie tijdens deze belangrijke overgangsperiode te onderhouden. Deze acties werkten in het voordeel van Poetin, betoogt de Washington Post.

Dankzij een klokkenluider binnen het Witte Huis werd bekend dat Trump de verzoeken om hulp van Zelensky beantwoordde door een ‘tegenprestatie’ te vragen. Trump en zijn team wilden dat Zelensky informatie zou verzamelen over presidentskandidaat Joe Biden en zijn zoon, Hunter Biden, die zaken had gedaan in Oekraïne.

Eén bepaald telefoongesprek met Zelensky werd het 'hete hangijzer’ dat zou leiden tot de afzettingsprocedure van Trump door het Huis van Afgevaardigden. (Hij werd later door de Senaat vrijgesproken.)

Zelensky vroeg of Oekraïne Javelin-antitankraketten van de VS kon kopen, en Trump antwoordde met: "Ik wil echter een gunst van je vragen..." Het klinkt als een scène uit een film als 'The Godfather,' maar Trump zelf verklaarde later dat hij het als "een perfect gesprek" heeft ervaren.

Een andere eyeopener over de connecties van Trump met Rusland en Poetin was het onderzoek door speciaal raadsman Robert Mueller. Het team onderzocht voor het Congres of Russische entiteiten zich met de presidentsverkiezingen van 2016 hadden bemoeid. Ze concludeerden dat, hoewel de aanwijzingen er wel waren, ze geen criminele samenzwering tussen de campagne van Trump en Russische officials konden bewijzen.

Het onderzoek van Mueller volgde op de onthulling dat handlangers van Trump, zoals nationaal veiligheidsadviseur Mike Flynn, in het geheim ontmoetingen hadden gehad met Russische officials in de maanden tussen de verkiezingen van 2016 en de inhuldiging van Trump. De media noemden zulke vermeende samenwerking tussen Rusland en Trump "collusion," of een 'samenzwering.'

Maar waarom zou Trump het risico lopen in de problemen te komen door tijdens en na zijn presidentiële campagne met de Russen samen te werken? Waarom wilde hij Poetin zo graag behagen?

Media als Business Insider en de Washington Post beschrijven hoe Trumps belangen als zakenman vaak samengingen met zijn gedrag als mediapersoonlijkheid en als staatsman. "Rusland is een van de populairste plaatsen in de wereld voor investeringen", zei Trump in een verklaring uit 2007, geciteerd door de Washington Post: "Op een gegeven moment zullen we in Moskou [zaken doen]."

(Afbeelding: Donald en Ivana Trump in St.-Petersburg in de zomer van 1987)

Al vanaf zijn eerste bezoek aan het land in 1987 probeerden Donald Trump en zijn familie de plaatselijke steun en financiering te verwerven voor een Trump Tower in Moskou. Ze deden drie decennia lang verschillende pogingen om een deal te sluiten met investeerders en beheerders.

Zelfs toen hij in 2015 campagne begon te voeren voor het presidentschap met de slogan 'Make America Great Again,' was Trump in Moskou "nog steeds op zoek naar een Russische partner," zo reconstrueerde de Washington Post. "Hij stelde een Trump Tower voor die een stoere glazen obelisk zou zijn van 100 verdiepingen hoog. In oktober [2015] tekende hij een vrijblijvende intentieverklaring voor de bouw van deze toren."

Tot ver in de zomer van 2016, toen Trump steeds dichter bij het presidentschap kwam, bleef zijn advocaat Michael Cohen schnabbelen met Russische politici. In feite, zo meldt de Washington Post, vroeg Trump aan Cohen "om Poetin een gratis penthouse aan te bieden op de top van zijn geplande toren, ter waarde van €48 miljoen."

CNN maakte een lijst van 80 opmerkingen die Trump over Poetin deed van 2013 tot begin 2017, de tijd van zijn inhuldiging als president. Zowel als zakenman en als presidentskandidaat had Trump meermalen beweerd dat hij geloofde dat president Poetin en hij "heel goed met elkaar konden opschieten."

Toen de schoonheidswedstrijd van Trump, Miss Universe, in 2013 in Moskou werd gehouden, zei hij herhaaldelijk dat hij hoopte dat Poetin de verkiezing zou bijwonen. "Zal hij mijn nieuwe beste vriend worden?" twitterde hij eerder dat jaar. Uiteindelijk kwam de Russische president niet, maar hij stuurde hem wel een geschenk en een boodschap. Trump glunderde helemaal volgens CNN.

In de loop van de tijd hebben media als de Washington Post en Forbes de financiële drijfveer voor Trumps jacht op Poetin en zijn kring van oligarchen onthuld: Hij wilde zijn toren in Moskou. De Washington Post suggereert dat Trump tot op de dag van vandaag geïnteresseerd zou zijn in de bouw van zijn Russische toren.

Op zich is het vermengen van persoonlijke belangen met het besturen als president al zorgwekkend. Maar de fascinatie van Trump voor Poetin, en niet voor een andere, meer democratische wereldleider, baart politieke analisten nog grotere zorgen. Media als de New York Times hebben gesuggereerd dat zijn lofzang op Poetin in 2022 weinig goeds belooft voor zijn eventuele kandidatuur in 2024 voor het presidentschap van de VS in 2025, mocht hij verkozen worden.

Om te beginnen rijmt de ontkenning door Trump van de verkiezingsuitslag van 2020 met de autocratische regeringstactiek van Vladimir Poetin. Zo zei hij tegen Clay & Buck in februari 2022 dat "wat [in de Oekraïne-crisis] misging de gemanipuleerde verkiezing was, en de kandidaat die er niet hoort te zijn..."

Een ander punt van zorg is Trumps verering van Poetins militaire dapperheid. Terwijl hij beweerde dat de Russische leider "heel snugger" was, zei Trump ook dat de 'vredesmacht' van Poetin "de sterkste vredesmacht" was. Trumps woorden: "Dat is de sterkste vredesmacht die ik ooit gezien heb. Er waren meer legertanks dan ik ooit gezien heb. Ze zullen de vrede wel bewaren."

Sterker nog, hij zei over Poetins invasie: "dat [soort tactieken] zouden we kunnen gebruiken aan onze zuidgrens". Hij impliceerde dat de VS Poetins operatie zou kunnen kopiëren om de zuidgrens met Mexico te 'verdedigen' of misschien zelfs een 'vredesmacht' naar het buurland te sturen. Laten we hopen dat dit slechts een weinig doordacht hersenspinsel van Donald Trump was en geen serieus beleidsvoorstel.