Speelsheid of wraak? Waarom orka's boten aanvallen in Spanje en Portugal

Agressieve aanvallen van orka's nemen toe
De meest recente aanval
Een moederorka die haar kalf leert om aan te vallen
Sociale wezens die gedrag aanleren en reproduceren
Een traumatische gebeurtenis leidde tot agressief gedrag
“Een ontzettend pijnlijk moment”
De wraak van de orka's
Speelse wezens
Geen ernstige verwondingen
Orka Iberische populatie in gevaar
Orka: ''killer whale?''
Orka's versus haaien
Het dieet van orka's
Intelligente dieren
Hoeveel jaar leeft een orka?
Ze vallen mensen aan als ze in gevangenschap zijn
Wat te doen als een groep orka's je boot aanvalt?
Agressieve aanvallen van orka's nemen toe

Meldingen van agressieve ontmoetingen met orka's voor de Iberische kust begonnen in mei 2020. De orka's vallen steeds vaker aan, volgens een studie die in juni 2022 is gepubliceerd in het tijdschrift Marine Mammal Science.

De meest recente aanval

De meest recente aanval vond plaats op 4 mei 2023. Drie orka's raakten een jacht die aan het varen was in de Straat van Gibraltar, net voor de kust van Spanje. Verschillende media meldden dat het roer door de orka's is doorboord.

Een moederorka die haar kalf leert om aan te vallen

Twee dagen eerder viel een groep van zes orka's een zeilboot aan die door de zeestraat aan het navigeren was. Greg Blackburn, die aan boord van het schip was, zei dat een orka-moeder verscheen om haar kalf te leren hoe ze op het roer moest inbeuken. "Het was absoluut een vorm van lesgeven", vertelde Blackburn aan 9 news.

Afbeelding: David Ramírez / Unsplash

Sociale wezens die gedrag aanleren en reproduceren

En Blackburn zit er niet ver naast, zoals experts opmerkten. Uit een onderzoek van 2022 bleek dat orka's sociale wezens zijn die gemakkelijk gedrag van anderen kunnen leren en reproduceren.

Een traumatische gebeurtenis leidde tot agressief gedrag

Maar waarom vallen orka's boten aan en leren ze hun jongen ook hoe dit moet? Onderzoekers denken dat een traumatische gebeurtenis een verandering in het gedrag van één orka heeft veroorzaakt. De rest van de populatie heeft dit leren imiteren.

“Een ontzettend pijnlijk moment”

Alfredo López Fernández, een bioloog en vertegenwoordiger van de Grupo de Trabajo Orca Atlántica (Atlantic Orca Working Group), vertelde Live Sience dat ze vermoeden dat een vrouwelijke orka die ze White Gladis noemen een "ontzettend pijnlijk moment" doormaakte en dat dit een gedragsverandering heeft veroorzaakt.

Afbeelding: Tim Cole / Unsplash

De wraak van de orka's

"De orka's doen dit natuurlijk met opzet, we kennen de oorsprong of de motivatie niet, maar defensief gedrag gebaseerd op trauma, is denk ik de reden waarom ze dit doen", zei López Fernandez.

Speelse wezens

Andere experts denken echter dat het gedrag louter speelsheid is. Deborah Giles, een orka-onderzoeker, vertelde WordsSideKick.com dat orka's "ongelooflijk nieuwsgierige en speelse dieren zijn en dus is dit misschien meer een spel dan iets agressiefs",

Geen ernstige verwondingen

Hoewel er geen ernstige verwondingen zijn opgetreden onder degenen die door de orka's zijn aangevallen, maken wetenschappers zich nog steeds zorgen.

Orka Iberische populatie in gevaar

Naarmate het aantal incidenten toeneemt, neemt de bezorgdheid ook toe, zowel voor zeelieden als voor de Iberische orka-subpopulatie. Deze staat namelijk op de rode lijst van de IUCN als ernstig bedreigd diersoort.

Orka: ''killer whale?''

De orka staat traditioneel bekend als een "killer whale", maar dit is absoluut onterecht, aangezien het vreedzame dieren zijn. Biologen houden vol dat de gebeurtenissen in de Straat van Gibraltar niet als aanvallen kunnen worden beschouwd en dat de dieren mensen niet willen opeten.

Afbeelding: Rémi Boudousquié / Unsplash

Orka's versus haaien

Gecoördineerde aanvallen van orka's op witte haaien zijn waargenomen in de Baai van San Francisco. Bij deze aanvallen ging het echter om puur overleven, beweren biologen. Ze benadrukken dat mensenvlees niet op het menu van orka's voorkomt.

Het dieet van orka's

Orka's eten meestal grote vissen en zeehonden, als die in hun gebied voorkomen.

Afbeelding: Keith Luke / Unsplash

Intelligente dieren

Orka's zijn, net als andere walvissen, zeer intelligente dieren. Ze gebruiken trucjes om te jagen. Zo doen ze bijvoorbeeld alsof ze op een strand zijn vastgelopen om de zeehonden voor de gek te houden en ze bij verrassing te vangen. Ze verzamelen zich ook sociaal in kleine groepjes en spelen; soms met boten...

Hoeveel jaar leeft een orka?

Een curiositeit: mannelijke orka's leven gemiddeld 17 jaar; vrouwelijke orka's kunnen wel 29 jaar oud worden. Er zijn echter ook gevallen bekend van 100 jaar oude orka's.

Afbeelding: Ryan Stone / Unsplash

Ze vallen mensen aan als ze in gevangenschap zijn

Het vangen van orka's voor opsluiting in mariene parken is een zeer discutabele praktijk. Dieren die zich normaalgesproken honderden kilometers per dag door de zee verplaatsen, zitten ineens opgesloten in zwembaden. Hun hersenen lijden hieronder, waardoor ze soms hun verzorgers aanvallen.

Wat te doen als een groep orka's je boot aanvalt?

Deskundigen zeggen dat als een groep orka's je boot aanvalt het wordt aanbevolen om de motor te stoppen, de zeilen te laten zakken en het roer te verlaten. Laat de orka's je boot aanvallen, zolang ze dat willen. Benader de groep vooral niet.

Afbeelding: Daniel Kuruvilla / Unsplash

Meer voor jou