Point Nemo: de meest afgelegen plek op aarde

Onze planeet herbergt nog duizenden geheimen, vooral voor gewone mensen. Er zijn onbekende plaatsen die nog ontdekt moeten worden, en andere waar we vrij weinig over weten.

Er is een plek die, vanwege de slechte omstandigheden voor zeeleven en de ontoegankelijkheid ervan, een begraafplaats is geworden voor ruimteobjecten. Die plek wordt Point Nemo genoemd.

Foto: Sarah Lee/Unsplash

Point Nemo ligt midden in de Stille Oceaan, ver van het vasteland en van gebieden met menselijk leven.

Foto: Unsplash - Yucar FotoGrafik

De dichtstbijzijnde landstreken liggen op maar liefst 2.688 kilometer van dit punt!

Foto: D. García Castellanos. U. Lombardo Scottish Geographical Journal

Volgens gegevens van de Ocean Service van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) is de exacte locatie van wat zij de 'pool van ontoegankelijkheid van de Stille Oceaan' hebben genoemd, 48°52,6' zuiderbreedte en 123°23,6' westerlengte.

Foto: Timwi

De dichtstbijzijnde kusten zijn die van Ducie-eiland, in het noorden; Maher-eiland in Antarctica, in het zuiden; de Chathameilanden, in Nieuw-Zeeland, in het westen; en Chileens grondgebied in het oosten.

De mensen die het dichtst bij Point Nemo zijn, bevinden zich niet eens op aarde: het zijn de astronauten in het internationale ruimtestation! Het ISS draait in een baan rond de aarde op maximaal 416 kilometer afstand en bevindt zich op een nog kortere afstand als het over Point Nemo vliegt.

Point Nemo is "het minst biologisch actieve gebied in de oceaan ter wereld", zo verklaarde oceanograaf Steven D'Hondt aan de BBC.

Volgens D'Hondt is er in Point Nemo niet veel diversiteit aan diersoorten, noch aan de oppervlakte, noch op de zeebodem, wat een ruimte is die "vrijwel levenloos" is.

Dat komt door de ligging in wat bekendstaat als de Zuid-Pacifische gyre, een enorme circulaire stroming die de toegang blokkeert van kouder water dat rijk is aan voedingsstoffen.

Foto: NASA

Bovendien verhindert het feit dat Point Nemo zo ver van land ligt, dat de wind veel organisch materiaal kan vervoeren dat dient als noodzakelijk voedsel voor het behoud van het dierenleven.

Al deze omstandigheden maken van Point Nemo de ideale plek voor ruimtevaartorganisaties van over de hele wereld om de re-entry-baan te berekenen tijdens hun 'de-orbit'-proces en hun ruimtevaartuigen uit hun omloopbaan te leiden.

Het is namelijk de plaats waar de NASA het internationale ruimtestation (ISS) wil laten eindigen, aangezien het in 2024 moet worden ontmanteld en geherconfigureerd.

Bij Point Nemo bevinden zich ook andere mythische ruimtestations, zoals het Russische Mir, dat er sinds 2001 gevestigd is. Er zijn ook zes stations van het Saljoet-programma van de toenmalige Sovjet-Unie.

Er zijn ook veel schepen te vinden die in de loop van de jaren werden gebruikt voor het internationale ruimtestation. Om exact te zijn, zijn het er maar liefst 263, afgedankt tussen 1971 en 2016.

Foto: NASA/Unsplash

Het doel van de ruimtevaartorganisaties bij het gebruik van Point Nemo is te voorkomen dat er ruimtepuin op het aardoppervlak valt dat een gevaar voor de mens zou kunnen vormen.

Dat is waarom de ruimtestations van veel landen - voornamelijk de VS, Rusland en Japan - hun schepen of satellieten naar dit punt richten.

Foto: Eric Tompkins/Unsplash

Archeologe Alice Gorman van de Flindres-universiteit in Adelaide (Australië) zegt dat, zoals bij scheepswrakken, "habitats worden gecreëerd en gekoloniseerd door alles wat in die diepten leeft."

Het enige gevaar voor het leven daar, merkt Gorman op, zou het lekken van brandstof uit deze schepen zijn. De rest "zou geen bedreiging mogen vormen voor het zeeleven", zo verzekert ze.

Point Nemo is genoemd naar het personage dat de schrijver Jules Verne creëerde voor zijn boek 'Twintigduizend mijlen onder zee', rekening houdend met het feit dat Nemo een Latijns woord is dat "niemand" betekent.

Point Nemo werd in 1992 ontdekt of liever berekend door de Kroatisch-Canadese ingenieur en topograaf Hrvoje Lukatela. Die was op zoek naar de meest afgelegen plek op aarde.

Lukatela gebruikte hiervoor computersoftware met een hoge precisie om een numerieke resolutie van ongeveer 1 millimeter te verkrijgen.

Hij deed dat op basis van gegevens van de digitale wereldkaart, samengesteld door het Defense Mapping Agency van de Verenigde Staten, nu bekend als het National Geospatial-Intelligence Agency.

Het was dankzij Lukatela en een belangrijk onderzoeksteam dat deze plek kon worden gelokaliseerd.

Dankzij hen is er vandaag een speciale plaats om van ruimtepuin af te komen, waarbij zowel de mens als het zeeleven zo weinig mogelijk schade wordt berokkend.

Foto: SpaceX/Unsplash

Wat er in de toekomst met Point Nemo zal gebeuren, weet niemand echt. Zal het op de lange termijn duurzaam zijn en voor iedereen voordelen opleveren? Alleen de tijd zal het uitwijzen.

Foto: NASA/Unsplash