Klimaatangst: Moet je maar geen kinderen krijgen vanwege klimaatverandering?
Onze planeet wordt geconfronteerd met een CO2-crisis als gevolg van een economisch systeem dat wordt aangewakkerd door consumentisme, wat leidt tot een dreigende klimaatramp. Dit heeft geleid tot een interessant debat: is het in het belang van Moeder Aarde om ooievaarsbezoeken op te schorten?
In november 2023 brachten onderzoekers van het University College London het eerste grote overzicht uit over hoe bezorgdheid over klimaatverandering van invloed is op de keuzes rondom gezinsuitbreiding. Uit wereldwijde enquêtes bleek dat twaalf van de dertien studies het erover eens waren dat sterkere zorgen over klimaatverandering samenhingen met een wens voor een kleiner gezin.
Afbeelding: The Leftovers Intro / HBO
Uit een onderzoek uit 2018 van de New York Times bleek dat 33% van de volwassenen zonder kinderen, woonachtig in de Verenigde Staten, aangaf dat hun keuze te maken had met zorgen over klimaatverandering. Morgan Stanley heeft ontdekt dat deze trend snel groeit en meer invloed heeft op vruchtbaarheidscijfers dan eerdere trends van afnemende vruchtbaarheid.
Diverse activistische groepen zetten zich in om mensen aan te moedigen opnieuw na te denken over gezinsplanning vanwege klimaatverandering. In de VS is er Conceivable Future. In Canada is er de klimaatbeweging No Future, No Children. In Groot-Brittannië is er BirthStrike voor mensen die aarzelen omwille van de milieucrisis.
Nu wat cijfers. In 2017 publiceerden wetenschappers van de Oregon State University een artikel waarin ze schatten dat de geboorte van elk kind in de VS zou leiden tot duizenden tonnen CO2. Door geen kinderen te krijgen, zou je 60 ton per jaar kunnen besparen, veel meer dan andere acties zoals geen auto gebruiken (2,4 ton vermeden uitstoot) of geen transatlantische vlucht nemen (1,6 ton vermeden).
Klimaatangst is een echt fenomeen. Vooraanstaande klimaatwetenschappers waarschuwen dat als we vandaag geen actie ondernemen om klimaatverandering te stoppen, de toekomst ernstig kan zijn. Het is begrijpelijk dat deze bezorgdheid zich verspreidt naar alle aspecten van het leven, inclusief beslissingen over gezinsuitbreiding.
Afbeelding: Climateworrier3 / X
Uit onderzoek van het University College London blijkt dat mensen die besluiten kinderloos te blijven of minder kinderen te krijgen vanwege het milieu, zich meer zorgen maken over hoe individuen bijdragen aan een kapitalistisch en materialistisch systeem dan over overbevolking. Deze zorgen gaan niet alleen over CO2, maar ook over biodiversiteit en vervuiling.
Volgens het onderzoek van het University College London typeerden veel mensen die geen kinderen willen de toekomst als 'somber'. Ze zijn bezorgd dat toekomstige generaties misschien niet kunnen genieten van dingen zoals skiën. Anderen willen gewoon geen kinderen grootbrengen in een post-apocalyptisch scenario of op een onleefbare planeet.
Afbeelding: Het Intergouvernementeel Panel voor Klimaatverandering (IPCC)
In twee Afrikaanse onderzoeken gaven deelnemers aan dat klimaatverandering nu al een negatieve invloed heeft op het vermogen van hun gezinnen om te overleven tijdens droogtes en andere milieuproblemen. Hierdoor denken velen dat kleinere gezinnen beter in staat zijn om te overleven en te gedijen wanneer er problemen zijn met het voorzien in basisbehoeften. Aan de andere kant suggereerde een ander onderzoek dat sommigen mogelijk meer kinderen willen helpen bij het vinden van middelen.
De No Future, No Children-beweging gaat niet over het niet krijgen van kinderen. Ze zien reproductie eerder als een politiek middel voor jongeren om samenlevingen onder druk te zetten om actie te ondernemen. Emma Lim, een 18-jarige, zei in het Canadese parlement in 2018: "Ook al wil ik niks liever dan kinderen krijgen, ik beloof dat ik dat niet zal doen totdat de regering de klimaatcrisis serieus neemt."
Maar sommigen in de milieugemeenschap waarschuwen dat het idee dat het 'egoïstisch' is om kinderen te krijgen te midden van klimaatverandering mensen in de richting van ecofascisme kan duwen. De milieu-influencer plantwhisperer op TikTok betoogt dat dit niet alleen in strijd is met reproductieve autonomie, maar ook dat de argumenten over de populatieomvang zijn weerlegd en geworteld zijn in eugenetica. "Het klinkt alsof je letterlijk de mensen van de planeet wilt wegvagen," zei ze.
Afbeelding: plantwhisperer / TikTok
Klimaatactivisten suggereren dat het echte probleem niet de mensheid in het algemeen is; het is de rijkste 10%. Eén Oxfam-rapport suggereert dat het rijkste deciel 49% van de uitstoot voor zijn rekening neemt, terwijl de armste 50% van de mensen slechts 10% voor zijn rekening neemt. Uit een later onderzoek bleek dat de rijkste miljardairs meer dan een miljoen maal zoveel uitstoot genereren dan iemand uit de armste 10%.
Infographic: Oxfam, 'Extreme klimaatongelijkheid'
Hoewel kapitalistische samenlevingen niet bekendstaan om hun milieuvriendelijkheid, hebben mensen al honderdduizenden jaren laten zien dat ze in harmonie met de natuur kunnen leven. Een studie gepubliceerd in Nature onthult dat de inwoners van het Amazone-regenwoud het regenwoud meer dan 8000 jaar lang hebben bewerkt om het productiever en biodiverser te maken.
Volgens sommige onderzoekers hangt de invloed van een kind op het milieu af van de groene transitie. Als de VS hun klimaatdoelen halen, heeft een gemiddeld nieuwgeboren kind een ecologische voetafdruk van 2,8 ton, terwijl het 10 ton zou zijn als alles blijft zoals het is. In vergelijking wordt verwacht dat iemand die in 1950 geboren is een jaarlijkse voetafdruk heeft van 19,2 ton, volgens de Washington Post. Kortom, het is meer een politieke kwestie dan een bevolkingsprobleem.
Een tegenargument tegen het stoppen met kinderen krijgen is dat toekomstige generaties niet per se gedoemd zijn. Columnist Ezra Klein benadrukt in de New York Times dat historisch gezien veel baby's hun eerste jaar niet overleefden (27%), en bijna de helft stierf voor de puberteit (47%). Het leven was zwaar, zelfs voor degenen die het geluk hadden om te overleven. Volgens hem geeft geen enkel klimaatmodel aan dat we terugkeren naar een wereld zo moeilijk als die van 1950, laat staan die van 1150.
Een krachtig tegenargument voor degenen die zich zorgen maken over het klimaat en geen kinderen willen, is dat kinderen niet alleen maar passieve consumenten zijn die natuurlijke bronnen uitputten. Als je ze goed opvoedt, kunnen ze de wereld positief beïnvloeden door middel van activisme, politiek of technologische uitvindingen. Stel je voor dat de ouders van Greta Thunberg hadden besloten dat het krijgen van een kind slecht is voor de wereld, dan zouden we wellicht anders naar zaken kijken.