Heeft Donald Trump gelijk? Geven we als NAVO-landen 'te weinig' uit aan defensie?

De Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (NAVO) wordt gefinancierd door directe en indirecte bijdragen van de lidstaten. Echter, bestaat er geen goed begrip van dit proces. Daardoor kan iemand als Donald Trump allerlei spottende opmerkingen over de NAVO maken zonder dat iemand hem corrigeert.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen

Directe bijdragen aan de NAVO zijn bestemd voor de begrotingen en programma's van de organisatie, zoals de luchtverdediging en de commando- en controlesystemen van de NAVO.

De meeste bijdragen zijn echter indirecte bijdragen. Zij zijn verbonden met het budget van elk land. Hoe groter dat budget, hoe meer capaciteit het heeft om andere NAVO-leden te helpen in geval van nood. Daarom opperde de NAVO in 2006 dat ten minste 2% van het bbp van elk lid voor defensie zou moeten worden besteed.

De richtlijn werd in 2006 aanvaard door de ministers van Defensie van de NAVO-lidstaten en vervolgens herbevestigd in 2014 en 2023.

Of landen zich aan de 2% houden is een "indicator van de politieke wil van een land om bij te dragen aan de gemeenschappelijke defensie-inspanningen van de NAVO", aldus de website van de organisatie. Als iedereen zijn deel bijdraagt, zorgt dat voor een aantoonbare "geloofwaardigheid van de alliantie als politiek-militaire organisatie", zegt de NAVO.

Aangezien de 2% een richtlijn is, met verschillende implicaties voor elk land, is er geen vaste regel die gevolgd moet worden. Als gevolg hiervan zijn er tot nu toe maar weinig landen die erin slagen om 2% aan defensie uit te geven.

Sommige politici, waaronder de voormalige Amerikaanse president Donald Trump, vinden dit geen eerlijke situatie.

Tijdens een groot deel van zijn tijd in het Witte Huis bekritiseerde hij lidstaten van het bondgenootschap omdat ze "niet betaalden".

"Kijk eens naar de diagrammen. Ze zijn openbaar. Veel landen zijn ons jarenlang een enorme hoeveelheid geld schuldig geweest", legde Trump uit tijdens een persconferentie in 2018 op het NAVO-hoofdkwartier.

Trump beschuldigde Duitsland ervan destijds iets meer dan 1% uit te geven aan nationale defensie, terwijl de Verenigde Staten 4,2% uitgaven: "Ik vind dat misplaatst. We beschermen Duitsland en Frankrijk. We beschermen iedereen".

Het is vijf jaar geleden sinds Trump deze opmerkingen maakte, maar zijn observaties blijven nog steeds actueel. Volgens de recentste statistieken van de NAVO hebben in juli 2023 slechts 11 van de aangesloten landen 2% of meer van hun bbp uitgetrokken voor nationale defensie-uitgaven.

De VS geeft 3,49% van zijn reële bbp uit aan defensie.

Voor Groot-Brittannië, het percentage van het reële bbp is 2,07. Precies genoeg dus.

Duitsland blijft achter. Het land besteedt slechts 1,57% van zijn reële bbp aan defensie.

Ook Frankrijk valt onder de norm: 1,9% van het reële bbp gaat naar defensie.

Hoe zit het met Nederland? Zoals in de Tweede Kamer al regelmatig is besproken, ligt het percentage van het binnenlands product dat aan defensie wordt uitgegeven onder de norm van de NAVO: 1,7%.

In België is het nog minder: 1,13%.

Het percentage van het reële bbp voor defensie ligt nog lager in Luxemburg: 0,72%. Voor deze drie kleine landen is defensie simpelweg geen belangrijke prioriteit. En wat dat betreft had Donald Trump met zijn kritiek op lage defensie-uitgaven in NAVO-lidstaten gelijk.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen

We gaan verder kijken: welke landen geven relatief veel uit aan defensie, en welke weinig? Voor Italië is het 1,46% van zijn reële bbp.

Voor Polen is de bijdrage juist hoog: maar liefst 3,9% van het bruto binnenlands product geven de Polen uit aan defensie.

Canada ligt dan weer wat lager: 1,38%.

In Spanje is het percentage van reële bbp besteed aan defensie slechts 1,26.

Dit NAVO-lid geeft slechts 1,31% van zijn reële bbp uit aan defensie.

Ook Noorwegen zit onder de 2%. Het percentage van zijn reële bbp voor defensie is 1,67.

De Grieken hebben meer geld over voor hun leger. Ze geven 3,01% van hun reële bbp uit aan defensie.

Ook in Finland zijn er wat zorgen over de grensbewaking. Een groot deel van het land grenst aan Rusland. Het is dan ook niet verbazend dat het percentage wat hoger ligt: 2,45.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen

De Denen lijken minder prioriteit te geven aan defensie. Het percentage van het reële bbp is 1,65.

Roemenië houdt zich aan de NAVO-richtlijn: 2,44%.

Voor Hongarije geldt hetzelfde: 2,43%.

IJsland heeft geen strijdkrachten. Het percentage besteed aan defensie is dus 0.

Portugal geeft 1,48% van zijn reële bbp uit aan defensie.

Ook Tsjechië zakt onder de NAVO-richtlijn: 1,5%.

Slowakije voldoet wel: 2,03%.

Ook Litouwen geeft defensie relatief veel prioriteit, als je het land vergelijkt met andere Europese staten. Het percentage van het reële bbp is 2,54.

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 1,84.

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 1,79

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 2,73

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 1,35

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 2,27

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 1,76

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 1,87

Het percentage van het reële bbp voor defensie: 1,87.

Zoals je ziet, ligt bij vele landen het percentage onder de NAVO-richtlijn. Wat dat betreft heeft Donald Trump dus gelijk als hij zegt dat de NAVO-lidstaten niet genoeg uitgeven aan defensie en daardoor dus niet zo goed voorbereid zijn op een oorlog als de Verenigde Staten.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen