De aarde draait plotseling sneller dan gewoonlijk, waarom is dat?

In de jaren 1960 begonnen wetenschappers de rotatie van de planeet te meten met uiterst precieze atoomklokken. En op 29 juni van dit jaar boekte de aarde een ongewoon record: zijn kortste dag sindsdien, waarbij hij 1,59 milliseconden sneller ronddraaide dan 24 uur.

Op 26 juli werd het nieuwe record ook al bijna behaald, namelijk met 1,50 milliseconden korter dan gewoonlijk. Dus, waarom draait de aarde sneller? Wetenschappers zijn er niet helemaal zeker van, maar ze hebben een paar mogelijke verklaringen.

Volgens sommige deskundigen kan het smelten en opnieuw bevriezen van de ijskappen bijdragen tot de onregelmatige snelheid, zo berichtte de New York Post.

Aardbevingen kunnen de dagen ook korter maken. De aardbeving van 2004 die een tsunami in de Indische Oceaan ontketende, verplaatste genoeg gesteente om de lengte van de dag met bijna drie microseconden te verkorten.

De 'Chandleroscillatie', ook bekend als de Chandlervariatie in breedtegraad, is een natuurlijke verschuiving van de aardas doordat de planeet niet perfect bolvormig is, en dit zou in verband kunnen staan met de draaisnelheden.

Afbeelding: Chuttersnap/Unsplash

Anderzijds kunnen sterkere winden, zoals in 'El Niño' jaren, de draaiing van de planeet vertragen, waardoor de dag met een fractie van een milliseconde wordt verlengd, volgens NASA. De naam 'El Niño' wordt gebruikt om de opwarming van de temperatuur van het zeeoppervlak aan te duiden die om de zoveel jaar plaatsvindt.

Alles wat massa naar het centrum van de aarde verplaatst, zal de draaiing van de planeet versnellen, zoals een draaiende schaatser sneller gaat als hij zijn armen intrekt. Geologische activiteit die massa vanuit het centrum naar buiten duwt, zal het tegenovergestelde effect hebben en de draaiing vertragen.

Als we over de langere termijn kijken, met de geologische tijdschalen die de opkomst en ondergang van de dinosauriërs in een oogwenk samenpersen, draait de aarde eigenlijk langzamer dan vroeger.

Wie de klok 1,4 miljard jaar terugwindt, zou een dag in minder dan 19 uur voorbij zien gaan. Gemiddeld worden de aardse dagen dus eerder langer dan korter, met ongeveer één 74.000e van een seconde per jaar.

De maan is de grootste schuldige aan het effect: de aantrekkingskracht vervormt de planeet enigszins, waardoor getijdenwrijving ontstaat die de draaiing van de aarde langzaam afremt.

Afbeelding: Anderson Rian/Unsplash

Om de klokken in de pas te laten lopen met de draaiing van de planeet, is de Internationale Telecommunicatie-unie, een orgaan van de Verenigde Naties, begonnen met het af en toe toevoegen van schrikkelseconden in juni of december. Dit gebeurde voor het laatst in 2016.

De eerste schrikkelseconde werd toegevoegd in 1972. De volgende gelegenheid zou in december 2022 zijn, hoewel nu de aarde de laatste tijd sneller ronddraait, het onwaarschijnlijk is dat die nodig is.

De versnellende rotatie van de aarde heeft gevolgen omdat atoomklokken, die in gps-satellieten gebruikt worden, geen rekening houden met de veranderende draaiing van de aarde.

Wanneer de aarde sneller draait, dan komt hij iets eerder op dezelfde positie aan. Een halve milliseconde komt overeen met 10 centimeter of 26 centimeter rond de evenaar. De gps-satellieten zouden daardoor dus nutteloos kunnen worden.

De gevolgen kunnen ook verwarrend zijn voor smartphones, computers en communicatiesystemen, die synchroniseren met NTP-servers (Network Time Protocol; Netwerktijdprotocol).

Om dit alles op te lossen zou, wanneer de trend van kortere dagen lang aanhoudt, de roep om de eerste 'negatieve schrikkelseconde' kunnen ontstaan. In plaats van een seconde aan de klokken toe te voegen, zou de tijd een seconde overslaan om de sneller draaiende planeet bij te houden.