Boerenopstand in Europa: wat willen ze nou precies?

Er heerst woede in de Europese landbouwwereld. Zoals Europese media zoals Euronews al met zorg hebben gemeld, blokkeren Nederlandse boeren de wegen, dumpen ze mest op straat en protesteren ze "voor de huizen van politici" tegen de regels omtrent stikstofuitstoot. Maar ze zijn niet de enigen.

In Frankrijk, Duitsland en Spanje wordt ook actie gevoerd. Na de eerdere acties kondigden de belangrijkste Franse landbouwvakbonden aan dat ze per 29 januari Parijs voor onbepaalde tijd zouden blokkeren. Ook Spaanse boeren hebben gedreigd Madrid af te zetten in het weekend van 10 februari.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen

De Franse boerenbeweging lijkt strakker georganiseerd te zijn dan de Spaanse. In een gezamenlijk persbericht kondigden de nationale landbouwbond FNSEA (Fédération nationale des syndicats d'exploitants agricoles) en de Jeunes Agriculteurs (JA) van Île-de-France een 'beleg van de hoofdstad' aan.

"Alle belangrijke wegen die naar de hoofdstad leiden zullen door boeren worden bezet", voegden de vertegenwoordigers van de beroepsgroep in hun korte tekst toe.

In een citaat van France Bleu waarschuwde Arnaud Rousseau, voorzitter van FNSEA voor "een week vol gevaren."

De boeren uit de regio Parijs worden gesteund door boeren uit heel Frankrijk, met name uit de westelijke departementen waar veel veehouderijen zijn gevestigd, en door de landbouwverengiging Coordination Rurale van Lot-et-Garonne, die van plan is om de voedselmarkt van Rungis te blokkeren.

En de boerenbeweging beperkte zich niet tot de Franse hoofdstad Parijs: de FRSEA (regionale federatie van de FNSEA) van Auvergne-Rhône-Alpes riep op tot een blokkade van Lyon op maandag 29 januari.

Volgens France Bleu staan er andere acties gepland in onder andere de departementen Oise, Marne, Isère, Haute-Vienne, Landes, Drôme en Bouches-du-Rhône.

De Franse minister van Binnenlandse Zaken, Gérald Darmanin, kondigde de inzet van 15.000 politieagenten en rijkswachters rond Parijs aan.

De ordehandhavers hebben tot nu toe weinig gedaan om de boeren in bedwang te houden. Is de Franse regering bang voor een uitbarsting vergelijkbaar met de beweging van de gele hesjes in de herfst van 2018?

Een dergelijke sectorbrede mobilisatie van Franse boeren is in elk geval in geen jaren vertoond. Volgens France Bleu mobiliseerden zich op 26 januari al meer dan 72.000 boeren uit 85 departementen.

Ondanks de overlast die de boerenbeweging heeft veroorzaakt, is deze vooralsnog populair bij het publiek. Volgens een peiling van onderzoeksbureau Elabe, gepubliceerd op woensdag 24 januari en geciteerd door dagblad Les Echos, stemt een overweldigende meerderheid van 87% van de Fransen in met deze mobilisatie.

Wat zijn de redenen voor deze woede in de landbouwwereld? Net als in Duitsland, was het de afschaffing van een belastingvoordeel voor landbouwdiesel dat de lont in het kruit wierp.

Over het algemeen is de sector van mening dat het beleid op nationaal en Europees niveau tegenstrijdig is. De roep om productiviteit, de verhoging van de milieunormen en de openstelling voor concurrentie met landen die niet aan deze normen voldoen, zorgen ervoor dat boeren niet meer weten waar ze moeten beginnen.

"Onze sector blijft gebukt gaan onder een spervuur van onbegrijpelijke beslissingen", aldus de FNSEA, geciteerd door Les Echos.

Wat zijn de belangrijkste eisen van de boeren? De landbouwbond FNSEA heeft aangedrongen op "een derogatie op de 4% braaklegging, een versnelling van waterbergingsprojecten en een normdoorbreking", aldus het dagblad.

De boerengemeenschap vraagt ook om een betere toepassing van de Franse wet die inkomensbescherming van de boeren biedt tegen industriëlen en supermarkten. Verder wil ze een vereenvoudiging van de normen, betere toegang tot water en een heroverweging van de Europese 'Green Deal,' die verplicht tot braaklegging.

Geconfronteerd met deze onverwacht grootschalige beweging begon de regering met het sussen van de mensen: "We hebben jullie gehoord", verklaarde premier Gabriel Attal, geciteerd door France Bleu, waarbij hij elke toevlucht tot geweld veroordeelde.

De Franse regering hoopt dat er snel een einde komt aan de mobilisatie en heeft een reeks maatregelen aangekondigd om de boeren tevreden te stellen, waaronder een onmiddellijke vereenvoudiging van de procedures.

Gabriel Attal heeft 10 vereenvoudigingsmaatregelen aangekondigd, te beginnen met het verkorten van de beroepstermijnen voor landbouwprojecten. Andere gebieden die worden besproken zijn belastingen, administratie en sociale zekerheid voor boeren.

Met betrekking tot de toepassing van de inkomensbeschermingswet Loi EGalim heeft de regeringsleider een versterking van de controles aangekondigd, evenals zeer zware straffen tegen bedrijven die zich niet aan de wetgeving houden.

De lont in het kruitvat van het boerenprotest is verwijderd door het intrekken van belastingverhoging op landbouwdieselbrandstof, die aanvankelijk gepland stond voor 2030. Bovendien wordt de belasting nu afgetrokken bij de aankoop van de brandstof.

Er is ook andere hulp voorzien, waaronder een noodfonds van € 50 miljoen voor de bestrijding van epizoötische hemorragische ziekte (EHD), om boeren te compenseren voor 90% van de waarde van dode koeien en veterinaire kosten. Hetzelfde bedrag aan noodhulp is ook gereserveerd voor de biologische sector.

Gabriel Attal herhaalde dat Frankrijk tegenstander is van de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Mercosur, die regelmatig door Franse en Europese boeren wordt gehekeld als een factor van oneerlijke concurrentie ten gunste van Zuid-Amerikaanse producenten.

In Duitsland verzetten boeren zich tegen de afschaffing van subsidies voor landbouwbrandstoffen. Ook maken ze bezwaar tegen de toepassing van bepaalde milieumaatregelen. De protesten namen de vorm aan van tractordemonstraties in grote steden zoals de hoofdstad Berlijn.

De boerenprotesten hebben zich ook verspreid naar een aantal Oost-Europese landen, waaronder Polen, Slowakije, Hongarije, Roemenië en Bulgarije.

Het ongenoegen onder boeren heeft zich verspreid over een groot deel van het continent, terwijl de Europese Unie aan het roer staat van het belangrijkste beleid dat van invloed is op de sector (gemeenschappelijk landbouwbeleid, milieunormen, vrijhandelsovereenkomsten) Het ligt dus voor de hand dat landbouw een van de onderwerpen zal zijn waar het om gaat bij de komende Europese verkiezingen.

Volg ons op MSN om elke dag de beste artikelen te ontvangen